۲۲ خرداد ۱۳۹۲
شین سایه
اجتماع
و مثل ولتناین؛ و مثل واژن
روز ۱۴ فوریه یا ۲۵ بهمن را همه با مناسبت ولنتاین می‌شناسیم. اما امسال این روز خاص در سراسر جهان رنگ و بوی دیگری نیز گرفته بود و در بسیاری از سایت‌های اینترنتی به نام روز «وی» معروف شد. ماجرا از این قرار بود که مدتی است برخی فعالان حقوق زن در تلاشند تا حرکتی را آغاز کنند که در نهایت به پایان خشونت جنسی علیه زنان بیانجامد.
ایو انسلر نمایشنامه نویس فمنیست آمریکایی در سپتامبر سال گذشته پیشنهاد داد تا خیزشی یک میلیاردی در نفی خشونت جنسی علیه زنان بر پا شود. اما چرا این مسئله این همه پررنگ شد؟
خانم انسلر نویسنده نمایش «تک گویی واژن» است که تاکنون در ۲۰ کشور جهان روی صحنه رفته است. تاد آکین یکی از سیاستمداران جمهوری خواه آمریکا پس از اجرای این نمایش در ماه آگوست سال قبل، به استناد این نمایشنامه بحث «تجاوز به عنف مشروع» را طرح کرد. ایو ساکت ننشست و در نامه‌ای سرگشاده به این سیاستمدار پاسخ داد و بلافاصله در ماه سپتامبر فراخوان کمپین علیه خشونت‌های جنسی را اعلام کرد.
انسلر در این رابطه می‌گوید: «وقتی این حرکت را آغاز کردیم، فکرمان این بود که می‌توانیم به خشونت علیه زنان پایان دهیم. حال به شدت هیجان‌زده‌ایم، چرا که این اقدام در سراسر جهان رو به رشد است.»
اما وقتی موضوع مبارزه با خشونت علیه زنان جدی‌تر می‌شود که نگاهی به آمار بیندازیم. به گزارش سازمان ملل از هر سه زن در جهان، حداقل یکی کتک خورده، به اجبار وادار به عمل جنسی شده یا به طرق دیگر در طول عمرش مورد بدرفتاری قرار گرفته است. بر اساس همین گزارش معمولا هم فردی که این بدرفتاری‌ها را مرتکب می‌شود آشنای اوست.
اما چرا یک میلیارد نفر؟
سازمان ملل اعلام کرده که حدود یک سوم زنان در معرض خشونت هستند و اگر جمعیت کره زمین را حدود ۶ میلیون نفر در نظر بگیریم یعنی حدود یک میلیارد زن بالفعل مورد خشونت واقع می‌شوند. همین نکته دستمایه خانم انسلر شد تا شعارخود را خیزش یک میلیاردی
علیه خشونت جنسی بر زنان تعریف کند.
نکته جالب این بود که قرار شد که زنان در این گرد هم آیی در اعتراض به خشونت برقصند. این اعتراض برخلاف برخی حرکت‌های جهانی که معمولا تنها در کشورهای آزاد برگزار می‌شود، در کشورهایی مثل افغانستان، بنگلادش و تبت نیز با وجود محدودیت‌های اجتماعی و سیاسی انجام شد. وب سایت دویچه وله می‌نویسد: «گفته می‌شود یکی از بزرگ‌ترین حرکت‌های اعتراضی در هند برگزار شده که در هفته‌های گذشته شاهد تظاهرات وسیعی در اعتراض به تجاوز و قتل یک دختر جوان بوده است.»
در این کشور حدود دو هزار نفر در روز عشاق در پارلمان هند در دهلی نو گردهم آمدند تا در مراسمی نمادین «مردسالاری» را به گور بسپارند.
در یک ویدئو نیز که در سایت گاردین منتشر شده تصاویری از پایتخت نپال را نشان می‌دهد چند زن بدن خود را رنگ کرده‌اند و مانند مجسمه روی زمین نشسته‌اند. پشت سر آن‌ها پلاکاردی است که روی آن نوشته شده «زنان یا اشیا.»
ایو انسلر معتقد است: «خیزش یک میلیاردی تجلی جهانی است که در آن زنان همهٔ فرهنگ‌ها و قشر‌ها دست به اعتراض بزنند، گفتگو کنند و برقصند، بدون اینکه تهدید و ارعاب شوند، یا مورد اذیت و آزار قرار بگیرند.»
در صفحه فیس بوک این خیزش عکسی منتشر شده است از یک منزل مسکونی که عده‌ای در آن گرد هم آمده‌اند و در توضیح آن نوشته شده: زنان و مردان شجاعی در تهران برای پیوستن به ما دور هم جمع شده‌اند. تهران نیز به پا خاست. اما ما را به خاطر محو کردن چهره اشخاص ببخشید، این تنها به خاطر امنیت آنهاست!
اما کمی پس ازبرگزاری مراسم روز عشق، خبری منتشر شد که براساس آن نمایش «تک گویی‌های واژن» در قالب یک تا‌تر زیر زمینی در تهران به روی صحنه رفته است. دست اندرکاران این تا‌تر که نخواسته‌اند نامشان فاش شود، گفته‌اند که اجرای این نمایش را تا نیمه فروردین ماه ادامه خواهند داد.